(XIII deo Ovde)
Dnevnik, ponedeljak, 7. mart 1983. godine - nastavak.
U daljem nastavku ovog eseja navodi Kestler jedan intervju, koji je s njim napravljen, pošto je on u jednom od svojih eseja izneo svoje gledište o situaciji sa Jevrejima pošto je proglašena nezavisna država Izrael. On kaže uprošćeno sledeće:
„(...) Sve dok Jevreji nisu imali svoju državu, sve dotle je bilo potpuno razumljivo što su oni odbijali da se pomešaju, dakle da svoju naciju izgube, odnosno svoju narodnost izgube i da je izmešaju sa sredinom u kojoj su živeli, pa i da napuste svoju religiju koja je bila glavni i osnovni atribut njihove nacionalnosti, jedini, pošto zemlju, vladu i sve ostalo nisu imali.
Međutim, od trenutka kada je jevrejska država uspostavljena, taj razlog je postao potpuno besmislen i više ne stoji.
Jevreji u svetu treba, i u dijaspori, dakle, treba prema tome da se odluče.
Ili će se vratiti u Izrael i nastaviti tamo da žive, sa svojom religijom i sa svojom nacionalnom svešću, na svojoj teritoriji, kao što rade drugi narodi, ili ako to ne žele onda treba da napuste judaizam i da se stope sa sredinom u kojoj žive.(...)“
Ovakvo Kestlerovo ILI – ILI stanovište izazvalo je u jevrejskim krugovima sveta veliki otpor.
On je doživeo prilično napada zbog toga, ali čini mi se da nikada nije napustio to stanovište tvrdeći za sebe da on ne pripada judaizmu, nego da pre pripada jednom hrišćansko-judeo-grčkom, evropskom tipu religioznog mišljenja.
Njegovo stanovište ILI – ILI u jevrejskom pitanju ima i svoje praktične korene.
On naime drži da se oni Jevreji koji se ne odluče za povratak u Izrael treba da odreknu judaizma, upravo zbog toga što je judaizam, njihova religija, ono što izaziva socijalne i duhovne tenzije u sredini u kojoj oni žive, odvaja ih od njihove okoline, pa prema tome predstavlja stalni izvor i depo sve novih i novih oblika antisemitizma.
Antisemitizam prema njemu nestaće onda kada se Jevreji stope sa svojim sredinama.
Postoji naravno mišljenje da je to za Jevreje nemoguće, međutim on to mišljenje spori, navodeći Arnold Tojnbia, koji tvrdi da mi imamo svaki razlog da verujemo da u Španiji, Portugaliji, danas ima jako mnogo krvi jevrejske, odnosno onih jevrejskih konverta u vreme kada su Jevreji prelazili u hrišćansku veru u Španiji, izmešane sa španskom krvi.
Dakle, Tojnbi time tvrdi, sa njim se slaže i Artur Kestler, da je izjednačavanje, odnosno stopljenje Jevreja sa sredinom apsolutno moguće, a ne nemoguće, kao što je opšte prihvaćeno stanovište.
Ovaj Kestlerov primer je na prvi pogled dobar, ali postaje nešto slabiji ako ga čovek opomene da je ovaj prelazak Jevreja u katoličku veru, koji sada služi kao dokaz njihove sposobnosti da drugu veru prihvate i da se potpuno stope sa etnikom koji ih okružava,
da je taj dokaz uzet iz vremena kada su Jevreji prisilno uzimali katoličku veru, dakle iz vremena od pre pet vekova, kada je njima uzimanje katoličke vere bilo jedina alternativa izgonu iz Španije.
(XV deo Ovde)
No comments:
Post a Comment