Život na ledu L39 deo

Život na ledu L39 deo, Službeni glasnik, Copyright © Borislav Pekić

Ponedeljak, 7. mart 1983. godine

Artur Kestler: Bricks to Babel. (Citati i komentari – nastavak)

Ovakvo Kestlerovo ILI – ILI stanovište izazvalo je u jevrejskim krugovima sveta veliki otpor. On je doživeo prilično napada zbog toga, ali čini mi se da nikada nije napustio to stanovište tvrdeći za sebe da on ne pripada judaizmu, nego da pre pripada jednom hrišćansko-judeo-grčkom, evropskom tipu religioznog mišljenja. 

Njegovo stanovište ILI – ILI u jevrejskom pitanju ima i svoje praktične korene. 

On naime drži da se oni Jevreji koji se ne odluče za povratak u Izrael treba da odreknu judaizma, upravo zbog toga što je judaizam, njihova religija, ono što izaziva socijalne i duhovne tenzije u sredini u kojoj oni žive, odvaja ih od njihove okoline, pa prema tome predstavlja stalni izvor i depo sve novih i novih oblika antisemitizma. Antisemitizam prema njemu nestaće onda kada se Jevreji stope sa svojim sredinama.

Postoji naravno mišljenje da je to za Jevreje nemoguće, međutim on to mišljenje spori, navodeći Arnold Tojnbija, koji tvrdi da mi imamo svaki razlog da verujemo da u Španiji, Portugaliji, danas ima jako mnogo krvi jevrejske, odnosno onih jevrejskih konvertita u vreme kada su Jevreji prelazili u hrišćansku veru u Španiji, izmešane sa španskom krvi. 

Dakle, Tojnbi time tvrdi, sa njim se slaže i Artur Kestler, da je izjednačavanje, odnosno stapanje Jevreja sa sredinom apsolutno moguće, a ne nemoguće, kao što je opšte prihvaćeno stanovište. 

Ovaj Kestlerov primer je na prvi pogled dobar, ali postaje nešto slabiji, ako ga čovek opomene da je ovaj prelazak Jevreja u katoličku veru, koji sada služi kao dokaz njihove sposobnosti da drugu veru prihvate i da se potpuno stope sa etnikom koji ih okružuje, 

da je taj dokaz uzet iz vremena kada su Jevreji prisilno uzimali katoličku veru, dakle iz vremena od pre pet vekova, kada je njima uzimanje katoličke vere bilo jedina alternativa izgonu iz Španije.